Omschrijving

Algemeen
In dit deelgebied onderscheiden de historische linten zich van de meer gesloten bebouwing in het centrum. Oorspronkelijke dorpsgebieden vormen waardevolle elementen in het huidige beeld van de gemeente. Ze vormen de historische context van veel objecten van cultuurhistorische waarde, zijn belangrijke schakels binnen het wegennetwerk en ondersteunen de oriëntatie binnen de gemeente. Het historische centrumgebied heeft relatief kleinschalige bebouwing met daarbinnen een zekere variatie. Binnen deze gebieden zijn vaak inbreidingen gerealiseerd in de van oudsher grote erven en tuinen. Op enkele plaatsen en met name langs kruisingen van belangrijke wegen komt verdichting voor. Naast wonen en winkelen zijn er verschillende niet woonfuncties (detailhandel, kleinschalige bedrijvigheid). Daarnaast functioneert bejaardentehuis De Rozenhof, gelegen in het verlengde van de Heerderweg, als oriëntatiepunt.

Dorpshart
Het dorpshart van Epe heeft een winkelstraat waar de lintbebouwing aaneengesloten is.
Leilinden onttrekken de luifels en reclames aan de gevels aan het beeld, zodat het straatbeeld een eenheid vormt. De gevels zelf zijn zeer gevarieerd, gebouwd in uiteenlopende tijden en met verschillende materialen. Onderscheid is te maken in lintbebouwing en inbreidingen. De laatste zijn vanaf de jaren ’70 in het dorpshart gerealiseerd en hebben een grotere schaal dan de individuele lintbebouwing. Bij beiden is de onderste bouwlaag open van karakter en voorzien van een winkelpui. Bij de inbreidingen wordt boven de winkels gewoond in appartementen, bij de individuele bouw in bovenwoningen. Bijgebouwen zijn over het algemeen niet zichtbaar vanaf de openbare weg.

Bebouwingslinten
Langs de oudere hoofdwegen en uitvalswegen zijn vanuit de historische bebouwingskernen in de loop der tijd bebouwingslinten ontstaan. Ook ontstonden langs secundaire landwegen op strategische plekken bebouwing. Veel van deze bebouwingslinten zijn later opgenomen in nieuwe wijken. Vaak is de oorspronkelijke samenhang in het wegennet nog herkenbaar, maar soms zijn het slechts fragmenten in een nieuwe omgeving. Aan het beeld van deze routes is de ontstaansgeschiedenis van de gemeente binnen de oorspronkelijke landschappelijke omgeving af te lezen.

De linten hebben een meer open structuur met vrijstaande bebouwing voorzien van een voortuin. De erfscheiding is laag, van hout of in de vorm van een heg. De bebouwing staat losjes in een rooilijn parallel aan de weg, die vaak in een laanstructuur is aangeplant. Dichter naar het centrum toe verdwijnt geleidelijk aan de voortuin en wordt het straatbeeld steenachtiger. Hier is ook de variatie in het uiterlijk van de woningen groter. De vrijstaande woningen zijn bijna allemaal variaties van hetzelfde archetype (bouwmodel), variërend van historisch tot modern. Kenmerken van dit archetype (bouwmodel) zijn: één bouwlaag met gemetselde topgevels en een zadeldak, de nokrichting dwars op de weg en gedekt met donkere (gesmoorde) dakpannen. De woning is opgetrokken uit bruine baksteen en heeft houten kozijnen. De kleur standgroen komt vaak voor in het schilderwerk in combinatie met gebroken wit. Bij de detaillering zijn de consequent toegepaste dakoverstekken opvallend. Bijgebouwen zijn vaak in dezelfde stijl opgetrokken en hebben als zij vrijstaand zijn eveneens een zadeldak. Aangebouwde bijgebouwen of uitbouwen zijn plat of aangekapt.

Kernkwaliteiten
Het behoud van het karakter van het historisch gegroeide dorpsgebied is van groot belang voor de identiteit van het dorp Epe als geheel. Het welstandsbeleid is daarom gericht op behoud en waar nodig versterking van de ruimtelijke karakteristiek. Dit komt vooral tot uitdrukking in het kleinschalige en individuele karakter van de bebouwing. Nieuwe bebouwing zal wat betreft maat, schaal, kleur en materiaalgebruik in harmonie met de bestaande bebouwing ontworpen moeten worden. Bij de inrichting van de openbare ruimte, gebruik van straatmeubilair en reclame is terughoudendheid gewenst. De samenhang van het historisch dorpsgebied met zijn kenmerkende detaillering is kwetsbaar.