5.9.4   Kern Emst - Centrum - Omschrijving
 
Vormgeving Materiaal en kleur Detaillering Beschrijving Beschrijving Beschrijving

Omschrijving
Dit deelgebied kenmerk zich door de lintbebouwing langs de Hoofdweg. De lintbebouwing omvat kleinschalige woonwijken met een eigen tuinwijkachtige sfeer. De twee wijken bevinden zich tussen de Brinkerweg en de Molenweg en langs de Hanendorperweg.

Historische dorpse bebouwingslint
Emst is een buurtschap dat zich in de tweede helft van de negentiende eeuw ontwikkeld heeft tot kerkdorp. Hoewel de kern oorspronkelijk georganiseerd was langs de huidige Stroeteweg en Stationsweg, heeft Emst nu kenmerken van een straatdorp of lint uitgerekt langs de Hoofdweg. Het lint heeft een open structuur met vrijstaande bebouwing voorzien van een verzorgde voortuin. Het merendeel van de bebouwing staat in een rooilijn evenwijdig aan de weg. In het algemeen is de nokrichting haaks op de weg. De vrijstaande woningen variëren van een archetype (jaren ’30), dat ook in Epe en Vaassen veelvuldig voorkomt, met één laag en bewoonbare kap met steile helling tot latere bebouwing of vernieuwing (jaren 50’ t/m ’80) met een kap van ca. 45°. Deze bebouwing kent tal van variaties in de gevelindeling en het materiaalgebruik. De gevels zijn meestal opgetrokken uit metselwerk met licht bruingrijze, rode tot dieprode nuances met een donkere plint, bestaande uit bruin tot donkerbruin metselwerk met al dan niet een rollaag. Wit gepleisterde gevels komen ook voor. De kappen zijn bijna altijd eenvoudige soms gebroken zadeldaken, voorzien van donkergrijze of antracietkleurige dakpannen. Soms zijn bij vernieuwde gevels accenten toegepast zoals aangebrachte horizontale houten delen onder de nok. De meest voorkomende kleuren voor de kozijnen en houten onderdelen zijn gebroken wit en crème. Bijgebouwen, meestal losstaand van het hoofdgebouw achter de voorgevellijn, zijn zichtbaar vanaf de openbare weg.

Enkele sporen uit het verleden (begin twintigste eeuw maar vaak vernieuwd) zijn nog aanwezig, zoals traditionele agrarische woningen met een gewolfd zadeldak bedekt met riet. In de gevels is nog het oorspronkelijke staand metselverband te zien. Het houtwerk – fijne windveren en kozijnen - is gebroken wit en donkergroen.

Commerciële voorzieningen in het midden van de lintbebouwing breken het traditionele ritme en de rust. De winkels of bedrijven zijn voorzien van forse luifels of hebben een uitgesproken moderne uitstraling door kleur- en materiaalgebruik met veel glas en metaal in grijze kleuren.

In Emst hebben in de loop van de tijd twee inbreidingen plaatsgevonden met een tuinwijkachtig karakter. In de jaren ’60 tussen de Brinkerweg en Molenweg/Dalenweg zijn er zes blokken met twee onder een kap woningen gerealiseerd. Kenmerkend is dat ze terugliggend zijn gebouwd ten opzichte van de traditionele rooilijn. Verzorgde tuinen met lage hagen vormen de overgang tussen openbare weg en woningen. Tussen de blokken zijn aanbouwen of uitbouwen te vinden, bestaand uit twee lagen met kap (zadeldak met een flauwe helling en nokrichting evenwijdig aan de weg). Deze blokken zijn opgetrokken uit licht bruingrijze bakstenen. De begane grond bij de voorgevel en geschakelde entrees is voorzien van rood metselwerk met een witte voeg. De dakpannen zijn donkergrijs en de kozijnen wit. Verschillende kleuren zijn zichtbaar bij de draaiende delen (bruin, groen).

In de jaren ’70 zijn een klein aantal lage (een laag met kap) woningen, twee onder een kap en vrijstaande woningen gebouwd op de hoek van de Vaassenweg en de Hanendorperweg en tegenover de kerk. Deze woningen zijn geschakeld d.m.v. een overkapte opstelplaats voor de auto, gecombineerd met de entree van de woning. Ze zijn opgetrokken uit een grijsgele baksteen, gemêleerd met donkere nuances op een rode plint. Ze hebben een dominante antracietkleurige kap. De kozijnen van de grote ramen en het houtwerk (dakranden en wangen van de herkenbare dakkapellen) zijn donkerbruin. Boven de opstelplaats zijn bruikbare ruimten gerealiseerd, voorzien van grote dakramen of dakkapellen.

Kernkwaliteiten

Het behoud van het karakter van de historisch gegroeide buurtschap en lintbebouwing is van groot belang voor de identiteit van het dorp Emst. Het beleid is gericht op behoud en waar nodig versterking van de ruimtelijke karakteristiek. Deze komt vooral tot uitdrukking in het kleinschalige en individuele karakter van de bebouwing. Nieuwe bebouwing zal wat betreft maat en schaal en ook wat betreft kleur- en materiaalgebruik in harmonie met de bestaande bebouwing ontworpen moeten worden. Bij de inrichting van de openbare ruimte, het gebruik van straatmeubilair en het toepassen van reclame is terughoudendheid gewenst. De samenhang van de historische lintbebouwing met zijn kenmerkende detaillering is kwetsbaar. In het bijzonder wordt daarbij aandacht gevraagd voor winkelpuien, luifels en reclames.