5   Economie en werken
 

Introductie
In deze hoofdzakelijk ruimtelijk-functionele structuurvisie doen we geen beleidsuitspraken rondom arbeidsmarktbeleid en werkloosheidsbestrijding. Uiteraard hebben  ontwikkelingen op het gebied van economie en bedrijvigheid hier wel direct invloed op.

We maken onderdeel uit van de Brainport Regio. De regio heeft haar sterke economische positie mede te danken aan de unieke combinatie van wonen, werken en landschap. Om deze positie te behouden is het onder andere van belang het internationale vestigingsmilieu te waarborgen. In de regio wordt alles in het werk gesteld om nieuwe bedrijven en talentvolle werknemers (uit de hele wereld) aan te trekken. De High Tech Campus Eindhoven (HTCE), de Healthcare Campus, de High Tech Automotive Campus en de campus van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) zijn de belangrijkste grootschalige kennisclusters in Brainport Eindhoven. 

De centrale thema`s uit het Rijks-, provinciaal en regionaal beleid zijn voor ons leidend: het creëren van een `vitale economie`, duurzaamheid, aandacht voor kwaliteit en zorgvuldig omgaan met de bestaande ruimte. Op lokaal niveau zijn onder andere de beleidsstukken het Lokaal Economisch Programma en het Ontwikkelingsprogramma Ondernemend Waalre van belang.

   

Mening samenleving rondom economie en werken
Het ondernemersklimaat in Waalre is verbeterd. Een vraag die in de samenleving leeft, is of er behoefte is aan nieuwe kantoorlocaties, gezien de huidige leegstand. De behoefte bij ondernemers ligt bij de (schone) maakindustrie. Van belang is dat nieuwe locaties voor werken goed bereikbaar zijn en buiten de kernen liggen. Veel meer ruimte voor bedrijvigheid wordt niet als wenselijk gezien. Men is van mening dat er kansen liggen voor bedrijven die zijn gelieerd aan de High Tech Campus. Zichtlocaties zijn hiervoor geschikt. Daarnaast leeft de mening dat Waalre haar groene karakter meer moet uitbuiten en er een toeristische kracht van moet maken. Bedrijvigheid en ondernemers zijn niet alleen van belang voor de economie, maar ook een belangrijke motor voor de leefbaarheid en het verenigingsleven in de kernen.

Trends
In een aantal kernpunten kan de gemeente Waalre op het gebied van economie en werken getypeerd worden (voor meer informatie wordt verwezen naar de Sociaal-Economische Verkenning 2013):

  • in de afgelopen periode was er een groeiende werkgelegenheidsontwikkeling van circa 5.000 arbeidsplaatsen in 2006 tot circa 6.000 in 2012; 
  • in de periode 2009 - 2012 is een stijging van het aantal parttimers te zien, het aantal fulltimers blijft ongeveer gelijk;
  • wat betreft het aantal niet-werkende werkzoekers is er sprake van een stijging van circa 300 in 2008, naar circa 450 begin 2013;  
  • het aantal bedrijven is van ruim 1.200 vestigingen in 2008 gegroeid naar circa 1.460 vestigingen in 2012. De groei heeft met name in de sectoren zakelijke dienstverlening en gezondheids- en welzijnszorg plaatsgevonden;
  • zowel qua aantal vestigingen als werkgelegenheid is de sector zakenlijke dienstverlening in Waalre sterk vertegenwoordigd en bedraagt meer dan 1/3 deel;
  • in vergelijking met ZO-Brabant is met name het werkgelegenheidsaandeel van de sector industrie bescheiden (80 bedrijven, grote industriële werkgevers zijn verdwenen);
  • in Waalre kan circa 95% van de bedrijvigheid tot het kleinbedrijf (minder dan 10 personen) worden gerekend;
  • afgelopen jaren is het aantal starters gegroeid en ligt nu op een niveau van ruim 100 starters per jaar. Echter ook de opheffingen laten de laatste jaren een stijging zien, waardoor het saldo sinds 2008 daalt.

Kijkend naar de verwachte demografische ontwikkelingen, is de verwachting dat de beroepsbevolking de komende periode tot 2025 zowel procentueel als absoluut afneemt. Procentueel is momenteel 62% van de totale bevolking onderdeel van de beroepsbevolking, in het jaar 2025 zal dat ongeveer 59% zijn. Dit heeft invloed op het ondernemingsklimaat. Daarnaast heeft de toenemende vergrijzing ook invloed op (het type van) de werkgelegenheid. 

Een op- en neergaande economie heeft gevolgen voor de gemeente. De huidige economische conjunctuur en het vooruitzicht voor de komende periode, heeft ertoe geleid dat er sprake is van een overaanbod aan (plannen voor) bedrijventerreinen. Er moeten dus keuzes gemaakt worden en prioriteiten gesteld worden. Dat geschiedt in regionaal verband, waaraan wij participeren en vervolgens deze keuzes lokaal doorvoeren. Deze keuzes hebben we verankerd in de structuurvisie. Een ander gevolg, is dat er bij neergang er minder geld is om uit te geven, zowel collectief als individueel. Dat betekent dat de gemeentelijke voorzieningen onder druk komen te staan en er steeds meer een beroep op de draagkracht van burgers wordt gedaan. Het heeft gevolgen voor de (lokale) werkgelegenheid, de vestiging van bedrijven (en haar werknemers) en uiteindelijk voor de leefbaarheid. 

Hoofdlijnen beleid en rode draad ontwikkelingsvisie thema economie en werken
Waalre is een dynamische gemeente met een vitaal economische gemeenschap. Speerpunten zijn de versterking van Waalre als vestigingslocatie voor zakelijke dienstverlening, benutten van het toeristisch-recreatief potentieel, blijvende aandacht voor het behoud van het industriële midden- en kleinbedrijf, behoud van winkelvoorzieningen in beide kerkdorpen en een gezonde agrarische sector (waarbij naast het agrarisch bedrijf ook ruimte is voor nevenactiviteiten).

Het beleid voor economie en werken hebben we uitgewerkt in vier vormen van beleid: