2.1   Onze basisverantwoordelijkheid op het gebied van landschap
 

Als onze basisverantwoordelijkheid op het gebied van ruimtelijke kwaliteit zien wij in ieder geval het zorgen voor:

  1. een dynamisch, vitaal èn leefbaar gebied;
  2. het behoud van specifieke kenmerken en kwaliteiten van bebouwde èn onbebouwde gebieden; 
  3. het verankeren van de inpassing van de opgaven op het gebied van water en natuur.

Hieronder werken wij deze hoofdkeuzen verder uit. Voor uitgebreide toelichting en details verwijzen we graag naar de onderliggende beleidsnota's. Die documenten zijn via deze digitale structuurvisie toegankelijk gemaakt.  

   

Ad 1. Een dynamisch, vitaal èn leefbaar gebied
Waalre wil een sociale gemeente zijn. In onze ogen betekent dat, dat niet alleen het beschermen van waarden voorop staat, maar ook de leefbaarheid voor de samenleving. Hiervoor zijn de begrippen 'dynamisch en vitaal' van belang, het heeft te maken met een ook  economisch gezond gebied met een sterke sociale cohesie, naast een milieu en landschappelijk gezond gebied. Beide zijden van de medaille moeten met elkaar in balans zijn, dat zien wij als dé opgave voor onze gemeente als geheel.

Ondernemers en bewoners moeten voldoende mogelijkheden krijgen om zich sociaal en economisch te kunnen ontplooien. Dit moet binnen de geldende wettelijke en beleidsmatige kaders geschieden. Voorkomen moet worden dat mensen en ondernemers wegtrekken omdat ze zichzelf onvoldoende kunnen ontwikkelen / er onvoldoende mogelijkheden zijn voor een ook economisch duurzaam voortbestaan van het bedrijf.

Voor het buitengebied geldt, dat er sprake is van grote dynamiek in de agrarische sector. Naast schaalvergroting, kan echter ook verbreding de economische basis van een bedrijf versterken. Vanuit de noodzaak van een bepaalde mate van dynamiek en economische vitaliteit als essentiële randvoorwaarde voor leefbaarheid, zouden meer functies (met uiteraard wel een afwegingsmoment zoals in de vorm van een wijzigingsbevoegdheid onder voorwaarden) toegestaan moeten zijn.

In het algemeen geldt dat 'dynamiek' niet mag leiden tot aantasting van de natuur- en landschapswaarden. Verrommeling en vervlakking tast uiteindelijk ook de economische betekenis van natuur en landschap aan, bijvoorbeeld voor toerisme en recreatie en als onderdeel van een aantrekkelijke woon- en werkomgeving. Dit verankeren we in het nieuwe bestemmingsplan buitengebied. In onderdeel 2.2 beschrijven we kort welke differentiatie we in ontwikkelingsmogelijkheden zien. Deze worden niet direct verankerd in het nieuwe bestemmingsplan, hiervoor dient een separate procedure doorlopen te worden.

   

Ad 2. Behoud van specifieke kenmerken en kwaliteiten van bebouwde èn onbebouwde gebieden
Als gemeente zijn we de 'hoeder' van de ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid. We werken zelf aan versterking van die kwaliteiten, waar sprake is van een publiek belang. Maar we zien voor het behoud en onderhoud van de bestaande waarden en kwaliteiten ook een belangrijke taak weggelegd voor de samenleving: door het tonen van respect en het aanhaken op die kwaliteiten bij een goede stedenbouwkundige en landschappelijke inpassing van ontwikkelingen. Naast behoud van waarden, willen we zoveel als mogelijk ruimte bieden aan duurzame initiatieven. Voor ons als bestuur is het van belang dat voor de beide dorpen, het specifieke karakter beschermd en versterkt wordt.

De fraaie, diverse verschijningsvormen van de kernen van Waalre en de landschappen zijn het gevolg van de geomorfologische ruimtelijke kenmerken, gecombineerd met het functioneren van het gebied. Ook de ligging van de dorpen is door de bodem, geomorfologie en de hieraan gerelateerde specifieke ontginningswijze bepaald. De dorpen zijn gelegen op de hoogste gebieden. Waalre dankt zijn kwaliteit als aantrekkelijke woongemeente voor een  groot deel aan de landelijke ligging te midden van bossen en kleinschalig cultuurlandschap. De landbouw is een belangrijke landschapsvormende factor van het cultuurlandschap rond de dorpen. Een andere beeldbepalend element zijn de half natuurlijke beekdalen, de oude akkergronden en de fraaie buurtschappen in dit cultuurlandschap. De gemeente wil de kwaliteiten van deze gebieden veilig stellen en verder ontwikkelen. Hierbij wordt de gemeente geholpen door het beleid van rijk en provincie dat delen van het landschap de komende jaren omvormt tot natuur of er restrictief beleid voor formuleert (ecologische hoofdstructuur, zonering landbouw, beschermd dorpsgezicht). Tegelijkertijd wil de gemeente er mogelijkheden  bieden aan nieuwe economische dragers zodat het gebied zijn vitaliteit kan behouden. Dit is een voorwaarde om verrommeling tegen te gaan en de kwaliteit van het landschap verder te ontwikkelen.

Het gemeentelijk grondgebied van Waalre kan in vijf ruimtelijk landschappelijke deelgebieden worden ingedeeld, in de bijlage (onderdeel 29.29.8) worden deze benoemd en beschreven. Naast deze globale indeling heeft een analyse van de gemeente plaatsgevonden volgens de lagenbenadering. De resultaten hiervan zijn in de bijlage opgenomen, welke via de volgende links toegankelijk zijn:

- klik hier voor een beschrijving van de bovenste laag (29.29.4)
- klik hier voor een beschrijving van de middelste laag  (29.29.5)
- klik hier voor een beschrijving van de onderste laag (bijlage 29.29.6)

Ad 3. Afbakenen zoekgebied voor en inpassen van opgaven op het gebied van waterberging en natuurontwikkeling
In het watersysteem zijn aanpassingen nodig om de kans op wateroverlast te verminderen. Ook op het gebied van natuur dragen we onze verantwoordelijkheid, samen met partijen als het Rijk en de provincie. Echter als gevolg van de economische situatie en het gewijzigde rijksbeleid mede naar aanleiding daarvan, zijn er ingrijpende bezuinigingen doorgevoerd op het gebied van natuurontwikkeling. Concreet betekent dit dat we als gemeente zelf middelen in moeten zetten indien we tegemoet willen komen aan de natuurdoelstellingen. Hiervoor moeten we gerichte keuzes maken. De beperkte middelen dienen zo efficiënt mogelijk ingezet te worden, waar mogelijk als een vliegwiel dienend voor particuliere investeringen: meer met minder! 

Voor de overige hoofdkeuzen en hoofdbeleidslijnen ten aanzien van landschap, verwijzen we graag naar de onderdelen: