6   Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid
 

Introductie
Strijen kent een lange geschiedenis. Er zijn aanwijzigingen dat Strijen al in de IJzertijd bewoond werd. het werd rond 630 voor het eerst genoemd en vormde de kern van het Graafschap Strijen. Dit omvatte delen van Zuid-Holland en Noord-Brabant. Rond 1200 wordt Strijen als heerlijkheid benoemd. Het gebied heeft door de jaren heen flinke klappen gekregen in tijden van oorlog en zeker ook door de watersnoodramp. Maar de ontstaansgeschiedenis en haar ´lange leven´ tekent zich toch duidelijk in het relatief grote aantal gemeentelijke- en rijksmonumenten (totaal bijna 80)en in het unieke landschap met de waardevolle natuurgebieden. Dit bijzondere landschap heeft voor de Hoeksche Waard tot de beschermende status Nationaal Landschap geleid. Enerzijds was dit voor ons een erkenning van de kwaliteiten van het gebied en waren er ook enkele subsidiebudgetten aan verbonden, maar anderzijds heeft dit ook geleid tot een restrictief beleid ten aanzien van ontwikkelingen. Dit laatste heeft (in onze ogen) niet altijd bijdragen aan het bereiken van een goede ruimtelijke kwaliteit (kansen zijn blijven liggen) čn het heeft een remmende werking op de vitaliteit en daarmee op de levendigheid van het gebied en van onze gemeenschap.

 

Vanuit het oogpunt van ´decentraal wat kan en centraal wat moet´, is in de  Rijksstructuurvisie (december 2011 ontwerp) de status Nationaal Landschap vervallen. Dit betekent uiteraard niet dat de kernkwaliteiten (het polderpatroon, de dijken & kreken, de openheid) niet meer gewaardeerd worden! Sturing op die waarden dient door de provincie in samenwerking met regio en gemeenten te geschieden. Als gemeente denken we dat door het vervallen van de eiland brede status van Nationaal Landschap in de Ontwerp Rijksstructuurvisie Infrastructuur en Ruimte, er mogelijkheden ontstaan voor gebiedsgerichte dynamiek/transformatie door ´maatwerkoplossingen´. Daar waar de kwaliteiten erom vragen worden deze behouden en zo mogelijk versterkt. Waar er sprake is van een onaantrekkelijke situatie kan wellicht door een bepaalde mate van (her)ontwikkeling juist een kwaliteitsslag bereikt worden. De provincie ondersteunt dit gedachtengoed, zo spreekt uit de nieuwe provinciale structuurvisie. Graag gaan we samen met de regio en de provincie aan de slag met het instrumentarium, de kaders om tot dit gebiedsspecifieke maatwerk te kunnen komen en zodat we initiatieven adequaat kunnen beoordelen en begeleiden. 

Met deze insteek worden meerdere doelen bereikt: een verbetering van de kwaliteit waar nodig čn een kans om aan de woon-/werk-/recreatiebehoefte van een inwoner of ondernemer tegemoet te komen.  Hierdoor kan beter bijgedragen worden aan de balans in onze ambitie: Strij(d)en (voor) kwaliteit, leefbaarheid en vitaliteit. Dat is ook wat U als bewoners voorstaat. Zo blijkt duidelijk uit de dorpsavonden die in juni 2011 georganiseerd zijn rondom de structuurvisie. U bent trots op de rust, de ruimte, het landschap, maar u wenst ook levendigheid en mogelijkheden voor wonen en werken op kleine schaal. Hier strijdt u maar ook de gemeente voor. Dat zit in de volksaard, zoals de titel van de film over Cillaarshoek ook helder zegt: 'als het moet dan kan het'!   

Dit onderdeel 6 van de lokale structuurvisie gaat in op het thema ´Ruimtelijke kwaliteit´, waarbij het zowel gaat over landschap, water, natuur en cultuurhistorie. In één adem met het brede begrip ruimtelijke kwaliteit, willen we in dit hoofdstuk ook het brede begrip ´duurzaamheid´ aansnijden. Beiden vormen belangrijke voorwaarden bij alle ontwikkelingen. Beiden kunnen ook alleen bereikt worden bij een integrale aanpak en een integrale planvorming.

Situatie en trends
Als onderdeel van de Hoeksche Waard wordt ook Strijen gekenmerkt door een mozaďek aan polders. Bijzonder is dat het patroon van de latere dijken nog vrijwel geheel in tact is. Ze vormen de beelddragers van het landschap, daartussen bestaan de karakteristieke open zichten. De polders zijn niet geheel vlak, de oorspronkelijke krekenstructuur is goed tezien op de hoogtekaart. Die rivier- en kreekoevers waren al vroeg bewoond, daarom zijn dit archeologisch waardevolle gebieden. Die hierna volgende kaartenreeks is een bloemlezing van kenmerken en waarden in onze gemeente (wanneer u op de kaartjes klikt, opent zich de kaart in een groter venster).

     
     
     

Een belangrijke en voor ons kansrijke trend is de in het algemeen toenemende waardering van ´landschapsschoon´ en de bewustwording van de noodzaak om waarden te beschermen. Ruimtelijke kwaliteit vormt een steeds belangrijker onderdeel van en voorwaarde voor de identiteit, aantrekkings- en concurrentiekracht van een woon-, werk-  of recreatiegebied. Daar willen we gebruik van maken, zonder die waarden aan te tasten. De ambitie is juist dat dit uiteindelijk leidt tot behoud en versterking van die waarden.  

Hoofdlijnen van beleid

Ruimtelijke kwaliteit
Op het gebied van ruimtelijke kwaliteit, willen we in het algemeen bijdragen aan het beschermen en versterken van de kernkwaliteiten van de Hoeksche Waard zoals vastgelegd in de Regionale Structuurvisie. Dit betekent bijvoorbeeld dat we ieder initiatief zorgvuldig afwegen en eisen stellen aan een goede landschappelijke inpassing, op zowel perceel- , structuur-, als ook het grotere gebiedsniveau! Specifiek willen we bijdragen aan het beschermen van waarden op ons grondgebied, op het gebied van archeologie, natuur, cultuurhistorie en water. Dit mag echter niet leiden tot het ´op slot gaan´ van ons gebied voor ontwikkelingen: continu zijn we op zoek naar een duurzame balans tussen de kwaliteiten en de dynamiek gerelateerd aan vitale functies.

Duurzaamheid
Duurzaamheid is een gemeentebreed speerpunt wat op alle beleidsterreinen zijn vertaling krijgt. Op dit moment onderscheiden we ons hiermee al en we streven ernaar om dit verder te versterken. We willen hierbij als gemeente wel 'met beide benen op de grond' blijven staan en ons vooral richten op die aspecten waarop naar onze mening het meeste ´winst´ te behalen valt: op het terrein van ´planet´(natuur, bodem, lucht, oppervlakte water, delfstoffen en landschap.) Algemene doelen voor ons zijn:

  • een duurzame gebouwde omgeving
  • een duurzame gemeentelijke overheid.

Om dit te bereiken hebben we een maatregelenplan opgesteld (zie 6.2 onderdeel 3).  

Het beleid voor ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid is uitgewerkt in vier vormen van beleid: