Met het kernwinkelapparaat in de kern Strijen, gecombineerd met de waardevolle cultuurhistorische omgeving waarin dit gehuisvesd is, hebben we een sterke 'troef' in handen. Onze ambitie is om de bovenlokale functie van dit centrum te versterken. 
Maar ook op het gebied van niet-commerciële  functies zijn we ambitieus. In het algemeen is onze ambitie om voor de verschillende voorzieningen waar mogelijk voor te sorteren op de demografische ontwikkelingen, zodat we ook in de toekomst over een toegesneden voorzieningenapparaat kunnen beschikken met kwaliteit. Als start hebben we in april 2011 een zogenaamde ´krimpconferentie´ georganiseerd waaraan relevante partijen omtrent voorzieningen in onze gemeenschap deel hebben genomen. Hiermee lopen we voorop in vergelijking met andere gemeenten. Verderop in dit onderdeel gaan we hierop verder in. Inmiddels is op provinciaal niveau ook een vergelijkbaar traject gestart, waarbij de Hoeksche Waard als geheel een pilotgebied is. Een belangrijke kans voor het behoud van een zo hoog mogelijk voorzieningenaanbod, is het ontwikkelen van slimme combinaties en innovatieve ideeën over het gebruik/leveren van voorzieningen. Het vormt voor ons een uitdaging om andere partijen hiertoe te stimuleren.   

Versterken centrum Strijen
Het centrumgebied vormt een belangrijke pijler onder het aantrekkelijke woon- en leefklimaat van Strijen. Het is daarom van het grootste belang om dit ´op niveau´ te houden. Als gemeente zijn we actief betrokken bij het centrumgebied. We zijn in gesprek met de ondernemersvereniging en dragen de verantwoordelijkheid voor de openbare ruimte. Voor de ontwikkeling van commerciële  functies zijn we afhankelijk van initiatieven van derden. We nodigen ondernemers dan ook hiertoe van harte uit en zullen waar mogelijk, passend binnen de Centrumvisie deze initiatieven begeleiden en faciliteren naar een optimale locatie. Een goede ontwikkeling betreft de aanstaande instelling van een zogenaamde ´BedrijfsInvesteringsZone´ in het centrum van Strijen. Door de initiatiefnemers is een informeel draagvlakonderzoek gehouden, welke aangeeft dat er onder de winkeliers voldoende draagvlak is voor een BIZ. Na vaststelling van de verordening wordt een formeel draagvlakonderzoek (overeenkomstig de criteria van de Experimentenwet BI-zones), daarna treedt de verordening officieel in werking. De heffing van de bijdragen gebeurt door de gemeente in de vorm van een belastingaanslag. Vervolgens worden de ontvangen bedragen weer als subsidie overgedragen aan de opgerichte  Stichting. De activiteiten die de stichting uit de subsidie gaat bekostigen zijn opgenomen in een activiteitenplan en gericht op “schoon, heel en veilig”, alsmede promotionele activiteiten.

Als antwoord op een samenspel van vraagstukken is begin 2010 de Centrumvisie vastgesteld, welke in nauwe samenwerking met belanghebbenden tot stand is gekomen. Hierin wordt een ontwikkelingsvisie geschetst met uitgangspunten op  functionele-, ruimtelijke- en verkeerskundig vlak. Het is onze ambitie om deze visie samen met betrokken ondernemers en andere belanghebbenden te bereiken. Belangrijke ingrediënten van deze Centrumvisie zijn:

• het benutten van de kans die ontstaat door de aanleg van de zuidoostelijke randweg om het centrumgebied verkeersveiliger en -luwer te maken;
• de versterking van de beeldkwaliteit en beleving van het centrumgebied en het geven van een gevoelsmatig ´hart´ en sfeer aan het centrum;
• het streven naar verbreding en versterking van functies tot een mix van winkels, recreatie, horeca en wonen;

Daarnaast was een vierde belangrijk punt het functioneel opspannen van het kernwinkelgebied tussen twee polen met een supermarkt´. Private ontwikkelingen en ontwikkelingen rondom de locatie De Striene hebben ertoe geleid dat gekozen is voor een concentratie van twee supermarkten. Voor een duurzaam voortbestaan van deze winkels is dat een goede ontwikkeling. De supermarkten tesamen vormen een sterk geheel: zowel het hogere als het lagere segment wordt hierdoor bediend. Op de locatie De Striene wordt het parkeren ingepast. Met het vaststellen van deze structuurvisie wordt daarmee ook de Centrumvisie op dit onderdeel gewijzigd vastgesteld:

• een concentratie van supermarkten en
• een functioneel opgespannen kernwinkelgebied tussen twee polden met publiekstrekkende functies. 

Onderstaand geeft de gewijzigde visiekaart uit de Centrumvisie.

Het ruimtelijk-functionele concept uit de Centrumvisie blijft dus op uitgangspuntenniveau  gehandhaafd: voor de voormalige supermarktlocatie aan de Oranjestraat wordt gestreefd naar een ontwikkeling met een centrumdorpse uitstraling, mèt publieksgerichte functies (in de plint met wonen erboven). Hierdoor ontstaat, gecombineerd met een herinrichting van het Stockholmplein en een goede aanhaking van de ontwikkeling van de Oostrand, een aantrekkelijke en levendige entree van het centrumgebied. Aan de Kaai en omgeving zien we in het verlengde van de Centrumvisie mogelijkheden voor kleinschalige, kwalitatief hoogwaardige horeca gecombineerd met toeristisch recreatieve voorzieningen. Hier zijn op dit moment mogelijkheden voor dynamiek omdat enkele panden vrij komen op korte termijn (of reeds vrij zijn). Mogelijk kan ook ´Het Tramhuys´ hierbij een rol bij spelen. We zijn ons er echter van bewust dat we hierin beperkte regie hebben. We houden de vinger aan de pols, bijvoorbeeld in een door ons te initiëren Platform Recreatie, om partijen te stimuleren passende initiatieven te ontplooien en bestaande kansen te verknopen. Onderstaande schets geeft van het centrumgebied een eerste uitwerking.

Waar mogelijk voorsorteren op demografische ontwikkelingen
In onderdeel 2 (Wonen) zijn de demografische ontwikkelingen geschetst waarmee we als gemeente op termijn geconfronteerd worden. We hebben de ambitie om nu al zoveel mogelijk hierop voor te sorteren, zodat ook op termijn (binnen de financiële  mogelijkheden) een aantrekkelijke woon- en leefomgeving met een sterke sociale samenhang gegarandeerd kan worden. Op dit moment geeft de uitvoering van onze Kadernotitie Wmo hier al invulling aan. Het gaat dan bijvoorbeeld om informatievoorziening, ondersteuning van mantelzorg en vrijwilligers en het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of deelname aan het maatschappelijk verkeer. De Wmo gaat over het wonen-zorg-welzijn van de inwoners van de gemeente. Maar niet alle voorzieningen hiervoor vallen onder de verantwoordelijkheid en regiemogelijkheden van de gemeente. Doel van de Wmo is dat mensen zo lang mogelijk thuis (zelfstandig) kunnen blijven wonen.
Maar hoe zal hieraan op termijn invulling (kunnen) worden gegeven? Welke vragen en behoeften komen op de gemeente/gemeenschap af? Hoe gaan we om met de toenemende kosten van het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en wie draagt dan welke financiële  vertwoordelijkheid? In regionaal verband is om hiervoor een gevoel te krijgen en om een gezamenlijk streefbeeld te formuleren de 'Toekomstvisie sociaal-maatschappelijke structuur Hoeksche Waard' opgesteld. Ingrediënten van dit regionale streefbeeld zijn:

• het behouden van de kenmerken van de Hoeksche Waard: ruimte, rust, groen, leefbaarheid en sociale samenhang;
• ouderen en jongeren moeten een toekomst hebben in de regio en zich 'thuis' kunnen blijven voelen;
• ouderen kunnen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen door passende arrangementen op het terrein van wonen, welzijn en zorg. Wanneer dit niet meer kan dan moet in de directe omgeving voldoende opvang en zorg (verpleging en verzorging) aanwezig zijn;
• ook voor de jeugd moeten er voldoende zorgvoorzieningen zijn èn voldoende bereikbare en veilige speel- en recreatie voorzieningen; jongeren en jonge gezinnen moeten zoveel mogelijk de kans krijgen om hier te blijven wonen, te recreëren en te werken;
• dit vraagt om een passend aanbod van sport en sociaal-culturele activiteiten en investeringen in het woningaanbod en het aantrekken van onderwijsvoorzieningen en werkgelegenheid (bijvoorbeeld op het terrein van zorg en dienstverlening).  

Voor iedere gemeente zal en kan hieraan een andere invulling gegeven worden, toegesneden op de lokale situatie en de inzichten in de bevolkingsontwikkeling. Omdat wij de ambitie hebben hier vroegtijdig op voor te sorteren, hebben we het initiatief genomen om een krimpconferentie te organiseren. Hieraan hebben organisaties en verenigingen deelgenomen die van belang zijn voor het wonen, zorg en welzijn en voor de voorzieningen 'in de breedste zin van het woord' in de Strijense samenleving. Voorbeelden hiervan zijn de scholen, sportverenigingen, de winkeliersvereniging, zorgorganisatie, woningcorporatie en de kamer van koophandel. Als vervolg op de 'Krimpconferentie' hebben we daarom een 'Krimpagenda' opgesteld. Hierin zijn per thema de te ondernemen activiteiten, de te zetten stappen en de rol van ons als gemeente opgenomen. De komende periode gaan we hiermee met de betrokkenen aan de slag. We zijn voornemens om aan de krimpconferentie een structureel karakter te geven en met de partijen in gezamenlijkheid in overleg te blijven. Hierna gaan we kort in op de resultaten tot nu toe voor de verschillende voorzieningen. 

Basisscholen
Het aantal leerlingen neemt sterk af. Op termijn zijn 5 scholen in de gemeente Strijen naar verwachting teveel. In Strijensas is het aantal leerlingen gedaald rond de 23. We erkennen het gevoel van de bewoners van Strijensas dat het behoud van de school van cruciaal belang is voor de levendigheid en leefbaarheid van het dorp. We zien echter ook hier een rol voor de bewoners zelf: sommige ouders kiezen ervoor om hun kinderen op een andere school in te schrijven. We respecteren deze keuze die veelal gebaseerd is op geloofsovertuiging. We zullen streven naar behoud van de  basisscholen en in het onverhoopte geval van een sluiting van de school, andere mogelijkheden bezien om de leefbaarheid in de kleine kernen en buurtschappen van Strijen op een voldoende peil te houden. Mensen treffen elkaar buiten op straat, het plein, de kerk, thuis en in het verenigingsleven. Levendigheid kan versterkt worden door het ontwikkelen van toeristisch-recreatieve mogelijkheden in en rondom het dorp en aan de Zuidrand als geheel. Als gemeente hebben we hierin een faciliterende rol, maar we willen hierbij ook een stimulerende partij zijn. Bij het thema recreatie (onderdeel 5) geven we hierop onze visie.  

Maar ook voor de andere scholen zijn de demografische ontwikkelingen van belang. Er zal sprake zijn van leegstaande lokalen op termijn (naar verwachting  9 op de 28 lokalen binnen 7 jaar). Samen met de scholen onderzoeken we de mogelijkheden,  variërend tussen een (gebouwelijke) fusie waarbij de vrijkomende school voor een andere functie wordt gebruikt/de locatie herontwikkeld wordt, of het gebruiken van de vrijkomende lokalen binnen een school voor andere functies, maar ook het samenwerken met sportverenigingen. Daarnaast sluiten we onze ogen niet voor ontwikkelingen 'over de grens', en is een mogelijke samenvoeging / samenwerking tussen de scholen in Mookhoek en Schenkeldijk (gemeente Binnenmaas) voor ons bespreekbaar.     

We zien geen mogelijkheid voor een school voor voortgezet onderwijs in het oostelijk deel van de Hoeksche Waard. We zetten in op een goede en veilige bereikbaarheid van deze voorzieningen elders.

Sport- en speelvoorzieningen
Vanuit de jeugd en jongeren worden structureel minder deelnemers verwacht. De participatiegraad is momenteel hoog en we verwachten dat dit zo blijft. We nodigen de besturen uit om na te denken over het aantrekken van andere (oudere) doelgroepen, door bijvoorbeeld aangepaste sporten en een ander gebruiksschema over de dag. De verenigingen zijn hier al mee bezig. Voor ons als gemeente is het lastig om investeringen te boordelen op toekomstwaarde door het onzekere aantal sporters in de toekomst. Recentelijk is echter een kunstgrasveld aangelegd, waardoor de accommodaties er voorlopig weer tegenaan kunnen. Op termijn kan gedacht worden aan samenwerking tussen de verschillende sportverenigingen en bijvoorbeeld ook met de basisscholen en zorg- en welzijnsvoorzieningen.  Als gemeente Strijen ontvangen we een subsidie van het Rijk om een impuls te geven aan het vormen van een verbinding tussen de verschillende sectoren Onderwijs, Cultuur en Sport. In de vorm van een combinatiefunctionaris moet een samenwerking tussen deze sectoren versterkt worden. De gemeente Strijen vult de combinatiefunctionarus onder andere in door de inzet van de Brede School coordinator.  

Door bewoners is op de dorpsavonden aangegeven dat er te weinig speelvoorzieningen zijn in de kernen. Uit ons speelvoorzieningenbeleid blijkt echter dat dit 'getalsmatig' voldoende is. We nemen de vraag van de kinderen naar meer speelvoorzieningen mee en formuleren dit als uitgangspunt bij nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld in de Oostrand, maar ook bij recreatieve ontwikkelingen rondom Strijensas. In zo'n groene, open  omgeving, moet toch ook voldoende 'speelnatuur' en picknickplaatsen zijn voor de bewoners om zelf ook van die 'vele ruimte' te kunnen genieten! Behalve de beleving (en economische basis voor de agrarische sector), heeft het landschap anders beperkte waarde voor de bewoners.    

Zorg en welzijn
Er is sprake van een groeimarkt voor zorg en welzijn. Vanuit de zorgorganisatie Zorgwaard wordt gestreefd naar het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, wat veel mantelzorg en thuiszorg vraagt. Momenteel is er een te beperkt aantal levensloopbestendige (huur)woningen. Als één van de vervolgactiviteiten vanuit de Krimpconferentie/-agenda, gaan we als gemeente in overleg met de corporatie HW Wonen over de noodzaak om een onderzoek te verrichten naar het 'woonplezier van ouderen', om een behoefte te kunnen ramen. Complicerende factor is dat in de huidige markt de doorstroming lastig om gang komt. Ook hierover zijn we in gesprek met de corporatie, welke hiervoor innovatieve concepten aan het onderzoeken is.
(Te) Lang zelfstandig wonen leidt tot een groot beslag op het Wmo-budget. Voldoende plaatsen in een zorgcentrum in de nabijheid is van belang. Momenteel zijn in het zorgcentrum 'de Hoge Weide' 32 plaatsen. Naast 68 aanleunwoningen zijn er 16 zorgwoningen gerealiseerd, waar door Zorgwaard thuiszorg wordt verleend. Daarnaast zijn er 16 appartementen van Cavent voor mensen met een verstandelijke beperking.

Duidelijk is dat het aantal plaatsen in het zorgcentrum en zorgwoningen te weinig is. De komende periode gaan we met Zorgwaard, HW Wonen de behoefte in beeld brengen evenals op zoek naar een goede locatie voor uitbreiding van het zorgcentrum. Als gemeente ambiëren we hierbij een locatie in/grenzend aan het centrumgebied. Wellicht aan de oostrand, als onderdeel van een goede aanhaking van de woningbouwontwikkeling en herinrichting van het Stockholmplein. In regionaal verband hebben we het Pact van mijn hart ondertekend, waarin we ons verbonden hebben aan het onder andere zorgdragen voor één woonservicezone voor de gehele gemeente. Momenteel werken we samen met de betrokken partijen aan de verdere uitwerking in maatregelen en een verankering in beleid. Zie ook het thema wonen hiervoor.     

Wat betreft welzijn, hebben we als gemeente de verantwoordelijkheid voor het bieden/realiseren van ontmoetingsruimten waar activiteiten ontplooid kunnen worden. Momenteel zijn we bezig met de planvorming voor het vernieuwen van het  MFA/dorpshuis op de kop van de oranjewijk. Daarnaast is er een actviteitencentrum 'De Haven' (aan het Spui) en zijn er instellingen die dagverzorging aanbieden, ook voor mensen uit de omgeving.

Detailhandel 
Voor deze voorziening geldt dat de ontgroening en vergrijzing een positief effect kan hebben, omdat ouderen vaak hun boodschappen doen in de eigen kern. Ondernemers moeten meebewegen in de veranderende markt, als gemeente hebben we hierin een faciliterende en randvoorwaardenscheppende rol.   

Kartbaan
Een bijzondere 'commerciële voorziening' betreft de kartbaan welke gevestigd is in het Oudeland van Strijen. Het is één van de eerste kartbanen van Nederland en er worden regionale- , nationale en internationale wedstrijden gereden. Deze kartbaan is gelegen in beschermd natuurgebied (Vogelrichtlijn, Natura2000 en onderdeel ecologische hoofdstructuur). Op initiatief van de provincie Zuid Holland is een onderzoek verricht naar een alternatieve locatie voor de  kartbaan. Uit het onderzoek komt naar voren dat er binnen de provincie geen geschikte alternatieve locatie aanwezig is. De provincie is voornemens om de kartbaan uit de Ecologische Hoofdstructuur te halen in de actualisatie van de provinciale structuurvisie. Als gemeente zijn we gestart met het voorbereiden van de procedure tot legalisatie. Momenteel worden de onderzoeken voor een nieuw bestemmingsplan hiervoor verricht / geactualiseerd. 

Stimuleren eigen verantwoordelijkheid en uitnodigen partijen om te komen met 'slimme combinaties'
In het algemeen hebben we als gemeente Strijen in beginsel geen omvattende uitvoerende rol bij het in stand houden, beheren en exploiteren van de accommodaties. Waar mogelijk willen we op termijn deze taken overgedragen aan de verenigingen of andere derden. De vraag is of het eigendom hiervan ook overgedragen kan worden. Als gemeente blijven we uiteraard de planologische ruimte bieden voor de vestigings- en ontwikkelingsmogelijkheden van accommodaties die bestemd zijn voor de inwoners van Strijen.

Duidelijk is dat we een steeds groter beroep gaan doen (conform de maatschappelijke trends) op de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van de samenleving. Om dit te stimuleren en mensen hiertoe te motiveren en te ondersteunen hebben we een informatieverstrekkende rol. Daarnaast nodigen we de bewoners en alle betrokken partijen uit om met slimme, creatieve ideeën te komen om voorzieningen te combineren en het huidige kwaliteitsniveau zo lang mogelijk voor de gemeente te behouden!  

Voor het overige beleid voor voorzieningen:

• Hoofdlijnen van beleid voorzieningen;
• Onze basisverantwoordelijkheid rondom het thema voorzieningen;
• Te benutten kansen rondom het beleidsveld voorzieningen;
• Te voorkomen ongewenste ontwikkelingen bij voorzieningen.