Aan de zuid- en oostzijde van Brunssum liggen belangrijke groen- en natuurgebieden die belangrijk zijn voor een leefgemeente. Aan de noordzijde ligt een groot agrarisch gebied, waarvan slechts een deel tot het grondgebied van Brunssum behoort, maar het aangrenzend agrarisch gebied van de gemeente Onderbanken/Schinnen wordt door de bewoners beleefd als behorend bij Brunssum. Hier is o.a. aanwezig het waardevolle “Bronnenbos”, terwijl ten noorden van de wijk Amstenraderveld aanzienlijke bosaanplant heeft plaatsgevonden.  Ook in de bebouwde kom heeft Brunssum structurele groene gebieden. Deels zijn dat restanten van het mijnverleden, zoals het Vijverpark (voormalige bruinkoolgroeve), het Schutterspark, het Emmapark en de groenontwikkeling op het voormalige mijnspoor. Maar ook de historische mijnwijken hebben bijzondere karakteristieken, zoals straatpatronen, parken, groenstroken en plantsoenen.

De gemeente acht daarom een goed functioneren van natuur, groen en landschap van groot belang voor de huidige en toekomstige woon- en leefkwaliteit van Brunssum. Het landschap zal leidend zijn voor de ontwikkeling van andere functies en de kwaliteiten en waarden worden gerespecteerd. Ter versterking van het landschap krijgen de beekdalen een meer natuurlijke inrichting en worden de overgangen tussen de kern en het buitengebied versterkt. Voldoende recreatieve en groenwaarden zijn ondersteunend aan één van de hoofddoelen van deze structuurvisie, versterken van het woon- en leefklimaat. Recreatieve voorzieningen kunnen bovendien een bijdrage leveren aan het andere hoofddoel, het versterken van de "schone werkgelegenheid".

Beleid

De beleidsambities die voor Brunssum worden geformuleerd in de Groenstructuurnota zijn als volgt: 4 stadsparken (Emmapark, Hemelderpark, Vijverpark en Schutterspark) vormen de basis voor de groenstructuur binnen de gemeente; een groene dooradering op wijk/buurtniveau verbindt deze parken en garandeert een goede bereikbaarheid vanuit de woonbuurten; het buitengebied (agrarisch gebied ten noorden en bosgebied ten zuidoosten) is van belang voor de algehele recreatieve waarde van Brunssum en dient als landschappelijk waardevol gebied beter bereikbaar gemaakt te worden voor de Brunssumse bewoner.

Tegelijkertijd willen we de kwaliteiten ook van betekenis laten zijn voor de inwoners van Brunssum en de regio. Natuur, groen en landschap zijn er niet alleen om beschermd te worden. Vanuit het stedelijk gebied moeten de kwaliteiten minimaal kunnen worden beleefd door een, bij de kwaliteiten passende, toegankelijkheid. Daar waar de kwaliteiten het toestaan moeten er in beginsel ook mogelijkheden zijn voor toeristisch-recreatieve ontwikkelingen ten nutte van de inwoners van Brunssum, die van Parkstad en van buiten de regio.

Het benadrukken van de cultuurhistorische waarden in Brunssum is daarnaast belangrijk. Brunssum was in de eerste helft van de twintigste eeuw een belangrijk centrum voor steen- en bruinkoolwinning en dit heeft een grote invloed gehad op Brunssum en heeft Brunssum gevormd. De historische mijnwijken zijn onderdeel van het Beschermd Dorpsgezicht, dat op 22 januari 2009 aangewezen door de ministers van OCW en VROM. Het beleid is erop gericht om bij ontwikkelingen de bestaande karakteristieken te behouden, en daarop voort te bouwen.

De hoofdlijnen van beleid voor recreatie / natuur / landschap / water / milieu zijn uitgewerkt in:

• Zorg dragen voor een prettig woon-, werk- en leefklimaat;
• Verhogen recreatieve en milieukundige kwaliteit;
• Ontwikkelruimte voor nieuwe recreatieve initiatieven.